روستا های آذربایجان پس از ۴۵ سال

سیاست‌های مخرب و دلالی ماهیّت حاکمیّتی را نشان می‌دهد که نمایندگی منافع کلان‌سرمایه‌داری تجاری و سرمایه‌داری دیوان‌سالار و رانتی را برعهده دارد. منافع این طبقات حاکم بر میهنمان در تضاد آشتی‌ناپذیر با منافع دهقانان و سایر زحمتکشان و رفاه توده‌ها و پیشرفت اجتماعی در کشور است.

روستا های آذربایجان پس از۴۵ سال

۴۵ سال از حاکمیت جمهوری اسلامی می‌گذرد. طی این مدت، شرایط زیستی و اجتماعی ساکنین روستاهای آذربایجان، همچون روستاهای دیگر استان‌های کشور، مصیبت‌ زا و جانفرسا شده است. ستم و زورگویی و استثمار انواع دلال‌ها و غارتگران سنتی و مدرن در سایۀ حمایت‌های بی دریغ متولیان حکومت “ولایت فقیه” و سیاست‌های اقتصادی مخرب دولت  با بی پروائی روزافزون ادامه دارد.

در مورد زندگی و کار مصیبت‌بار دهقانان و کشاورزان می‌توان به عنوان نمونه به گزارش‌های مطبوعات مجاز کشور دربارۀ بعضی از روستاهای استان‌های اردبیل و زنجان و نظریات برخی مقام‌های اجرائی و کارشناسان کشاورزی این مناطق اشاره کرد.

خبرگزاری مهر درباره مصیبت‌های کشت سیب‌زمینی در استان اردبیل طی سال جاری، گزارش‌های متعددی درج کرده است. در این گزارش‌ها و به نقل از رئیس اداره جهاد کشاورزی، نوشته شده است که …طبق برنامه، پیش بینی می‌‌شده که ۲۲ هزار هکتار کشت سیب‌زمینی داشته باشیم. ولی با توجه به کاهش استقبال کشاورزان، این رقم به ۱۹ هزار هکتار کاهش یافت. بیش از ۷۶۹ هزار تن سیب‌زمینی تولید شده است. از این مقدار، ۲۰۰ تن به مصرف داخلی استان رسیده و نیز به چهار واحد صنعتی تبدیلی موجود در استان تحویل داده شده است. …از ۵۶۹ هزار تن باقی مانده، تا کنون فقط مقدار ناچیز یک هزار و ۶۰۰ تن به جمهوری آذربایجان صادر شده است. یعنی مقدار ۵۶۷٫۴۰۰٫۰۰۰ کیلوگرم سیب‌زمینی روی دست کشاورزان باقی مانده و به اعتراف استاندار اردبیل « سیب‌زمینی‌های تولیدی در استان اردبیل در انبارهای نامناسب در حال فاسد شدن است ». طبق گفته رئیس اداره جهاد سازندگی، قیمت هر کیلو سیب‌زمینی به تناسب کیفیت و درجه‌بندی آن بین ۶ تا ۱۱ هزار تو‌مان است. بنابراین زیان کشاورزان اردبیلی فقط از محل کشت سیب‌زمینی در سال جاری حداقل حدود ۳۴۰۰ میلیارد تومان خواهد شد.

علت اصلی کاهش عظیم صادرات سیب زمینی اردبیل طبق سخنان قبلی رئیس اداره جهاد سازندگی اردبیل و همچنین اعتراف استاندار اردبیل در روز ۱۶ آذر، مقررات پیمان‌سپاری ارزی مصوب دولت است که به ابطال و تعلیق کارت بازرگانی تجار و صادرکنندگان منجر شده است. اگر به سرعت بستر صادرات سیب‌زمینی فراهم نشود، کشاورزان با انبوهی از سیب‌زمینی فاسد شده در انبارها و خسارتی هنگفت روبرو خواهند شد.

در همین گزارشات، رئیس اداره جهاد سازندگی اردبیل بر ضرورت افزایش و توسعه واحدهای صنعتی تبدیلی و تکمیلی و انبارهای استاندارد سیب‌زمینی تاکید می‌کند. در عرصه تولید برخی محصولات کشاورزی نظیر سیب‌زمینی، استان اردبیل در کنار استان همدان جزو قطب‌های تولیدی محسوب می‌شود. ولی نبودن واحدهای صنعتی تبدیلی و تکمیلی و واحدهای فراوری به اندازه کافی، کشاورزان اردبیلی را با مشکلات جدی روبرو می‌کند. این موضوع بر حاصل کار و زحمت کشاورزان و دهقانان و دامداران استان اردبیل تاثیرات منفی بسیاری می‌گذارد.

استان اردبیل ظرفیت ورود به عرصه کشاورزی ارگانیک را نیز دارد. می‌توان با جذب سرمایه و اختصاص اعتبار دولتیِ مشخص و متناسب، سردخانه‌های مورد نیاز را در اردبیل راه‌اندازی و از ظرفیت گمرک بیله‌سوار و آستارا نیز برای گسترش صادرات و تجارت خارجی استفاده کرد. روزگاری بود که سیب‌زمینی اردبیل به عنوان یک محصول استراتژیک منطقه‌ای به وفور به کشورهای همسایه صادر می‌شد. ولی اکنون کشت آن به ترس اصلی کشاورزان اردبیل تبدیل شده است.

گزارشگر خبرگزاری ایسنا روز دوشنبه ۲۱ آبان ماه ۱۴۰۳ دربارۀ دست های خسته تاکداران ابهر و رؤیاهای تمام نشدنی آنان در جهت حل مشکلات کشاورزی می نویسد: « ابهر قطب اصلی تولید انگور در استان زنجان محسوب می‌شود که کشاورزان آن با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند ….. شهرستان ابهر یکی از شهرستان‌های با قابلیت بالای کشاورزی در استان زنجان و از مناطق مهم در تولید انگور است. شرایط آب و هوایی مناسب، خاک حاصل‌خیز و تجربه کشاورزان محلی، این منطقه را برای کاشت انگور ایده‌آل کرده است. (ولی کشاورزان) با چالش و مشکلات عمده‌ای روبرو هستند که می‌تواند تاثیر(منفی) زیادی بر کیفیت و کمیت تولیدات آن‌ها بگذارد. مشکلاتی که هر یک به تنهایی نیازمند تدبیر و چاره‌اندیشی است تا با حل هر یک از آنها امید در دل مردم زحمت‌کش این دیار جوانه بزند. یکی از این مشکلات کمبود منابع آبی است….. تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آبی، به ویژه در فصل‌های گرم سال باعث کاهش راندمان تولید انگور می‌شود. استفاده از سیستم‌های آبیاری قطره‌ای می‌تواند کمک‌کننده باشد….. آفات و بیماری‌ها نیز از دیگر مشکلات کشاورزان ابهری هستند. انگور به دلیل حساسیت به برخی آفات و بیماری‌ها، نیازمند مراقبت‌های ویژه است. آفات مانند کنه‌ها و شته‌ها، و بیماری‌هایی مثل سفیدک پودری می‌توانند به این محصولات آسیب وارد کنند. به همین دلیل کشاورزان مجبور به استفاده از سموم شیمیایی می‌شوند که هزینه‌ها را افزایش می دهد و کیفیت محصول تحت تاثیر قرار می گیرد….. مشکلات بازار و فروش هم یکی دیگر از چالش‌هاست….. در نهایت، دسترسی نداشتن به تکنولوژی‌های مدرن در بسیاری از واحدهای تولیدی نیز یکی دیگر از مشکلات است. استفاده از تجهیزات پیشرفته برای برداشت و فرآوری محصولات می‌تواند کیفیت را بالا ببرد، اما هزینه‌های بالا و نبود آموزش کافی برای کشاورزان، مانع از استفاده گسترده از این فناوری‌ها می‌شود».

در گزارش خبرگزاری مهر روز ۳ تیرماه ۱۴۰۰، کارشناس کشاورزی می گوید: « متاسفانه به دلیل مشکلات اقتصادی کشاورزان، بحث کشاورزی معیشتی در سرزمین آذربایجان رواج یافته و اراضی کشاورزی هر روز کوچک‌تر از دیروز می‌شود ».

علاوه بر نارسائی‌ها و تنگناهایی نظیر وضع مالکیت اراضی(وقفی)، محدودیت ها و دشواری هایی همچون کمبود کود و سایر مواد مورد نیاز، انواع آفات کشاورزی و دامی به ویژه آفت سِن، بی آبی، بازارسیاه ( دلالی) و مهمتر از همه بی توجهی و بی اعتنایی مسئولان، اهالی روستا های آذربایجان را به ستوه آورده است.

روستائیان چهار استان آذربایجان نقش مهمی در اقتصاد کشاورزی و دامداری کشور دارند. اما در کنار مشکلات کشاورزی با مشکلات معیشتی گوناگونی از جمله کمبود آب شرب نیز دست به گریبان هستند. در ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است، زنان روستای « نقدی »، واقع در استان اردبیل، با بستن مسیر جاده به نبودن آب شرب اعتراض کرده و بهبود شرایط زندگی‌ و تأمین آب شرب را خواستار شدند. روستاهای « زره‌باش و فونش آباد » هر دو از بخش‌های مرکزی شهرستان ابهر در استان زنجان هستند که در گزارش های انتشار یافته به مشکلات آنان پرداخته و از زندگی رنج‌بار و پردرد شان می نویسند.

سیاست‌های مخرب و دلالی ماهیّت حاکمیّتی را نشان می‌دهد که نمایندگی منافع کلان‌سرمایه‌داری تجاری و سرمایه‌داری دیوان‌سالار و رانتی را برعهده دارد. منافع این طبقات حاکم بر میهنمان در تضاد آشتی‌ناپذیر با منافع دهقانان و سایر زحمتکشان و رفاه توده‌ها و پیشرفت اجتماعی در کشور است.

برای رهایی از این وضع باید با اتحاد و مبارزه پیگیر از رژیم جمهوری اسلامی گذر کرد، باید این سد پیشرفت و تکامل  را از سر راه برداشت و مسیر تشکیل جامعهٔ شکوفای فردا را گشود. مردم ستمدیده و رنج کشیده ایران چنین راهی را پیشِ رو دارند.

 

۱۸ آذرماه ۱۴۰۳