سرگی لاوروف توضیح داد که در آیندۀ نزدیک، مسکو و تهران یک قرارداد به روز شده امضاء خواهند کرد. در این سند به مسائل دفاعی و امنیتی توجه ویژه ای خواهد شد. لاوروف تأکید کرد که طرفین قصد دارند در راستای منافع دو طرف در زمینۀ امنیت و صلح در سطح منطقهای و جهانی همکاری های نزدیک تری داشته باشند.
روز چهارشنبه 20 ژوئیه 2024، رسانه های رسمی کرۀ شمالی متن قرارداد در مورد “همکاری های استراتژیک همه جانبه” مابین کرۀ شمالی و روسیه را به چاپ رساندند که در جریان دیدار دو روزه ولادیمیر پوتین از کرۀ شمالی به امضاء رسیده بود. پوتین در جریان کنفرانس مطبوعاتی، اعلام کرد که این سند دربرگیرندۀ کمک متقابل در صورت تجاوز و حملۀ نظامی به یکی از طرفین قرارداد است.
روز 14 اکتبر 2024 ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، متن قرارداد در مورد “همکاری های استراتژیک همه جانبه” مابین روسیه و کرۀ شمالی را برای تصویب به مجلس نمایندگان دومای دولتی ارائه کرد. تصادفاً در همین روز، سخنگوی وزارت خارجه روسیه ماریا زاخارف با استناد به همین قرارداد به کرۀ جنوبی در مورد پرواز پهباد های آن کشور بر فراز خاک کرۀ شمالی هشدار داد. چند روز بعد، وزارت خارجۀ کرۀ جنوبی اعلام کرد که کرۀ شمالی 1200 نفر از قوای نظامی خود را برای شرکت در عملیات جنگی علیه اوکراین به روسیه فرستاده است که قرار است بعدا تعداد این افراد به 12000 نفر افزایش یابد. به همین علت، وزارت خارجه کرۀ جنوبی سفیر روسیه در آن کشور را احضار و اعتراض رسمی خود را به دولت روسیه ابلاغ کرد. در همین رابطه، دولت کرۀ جنوبی بعد از نشست شورای امنیت ملی این کشور اعلام کرد که در مورد ارسال کمک های نظامی به اوکراین با همپیمانان خود گفتگو خواهد کرد.
لازم به یادآوری است که در دوران جنگ سرد، در سال 1961، اتحاد شوروی سوسیالیستی و کرۀ شمالی قراردادی تحت عنوان “دوستی، همکاری و کمک متقابل” منعقد کرده بودند. طبق مفاد آن قرارداد، اگر هر کدام از طرفین مورد تجاوز نظامی دولت دیگری قرار می گرفتند، طرف دیگر بی درنگ می باید به دولت متجاوز اعلام جنگ می کرد.آن قرارداد نظامی پس از فروپاشی اتحاد شوروی و پایان جنگ سرد در سال 1996 خاتمه یافت. به جای آن قرارداد، در سال 2000 قرارداد دوستی و حٌسن همجواری مابین دولت های روسیه و کرۀ شمالی به امضاء رسید که فاقد همکاری و کمک های نظامی بود. بنابراین، قرارداد جدید در سال 2024 را می توان زنده شدن آن قرارداد منعقد شده در دوران جنگ سرد نامید. در بند 4 این قرارداد تأکید شده : « در صورتی که یکی از طرفین قرارداد مورد حمله نظامی هر دولت و یا چند دولت دیگر قرار گیرد و بدین ترتیب وضعیت جنگی ایجاد شود، طرف دیگر موظف است بی درنگ با استفاده از تمام امکانات خود، کمک های نظامی و غیرنظامی را در اختیار طرفی که مورد حمله قرار گرفته، قرار دهد. البته این قسمت از قرارداد با بند 51 اساسنامۀ سازمان ملل و قوانین کرۀ شمالی و جمهوری روسیه مطابقت داده شده است. طبق مادۀ دیگری از این قرارداد، در صورت بروز خطر مستقیم تجاوز نظامی به هر کدام از طرفین قرارداد، طرف دیگر طبق درخواست طرف مورد خطر، باید تمامی کانال های ارتباطی دوطرفه برای هماهنگ ساختن مواضع و اقدامات مشترک درجهت برطرف کردن آن خطر را فعال سازد. طرفین قرارداد نباید هیچ قراردادی با کشور سوم علیه امنیت، حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و…. طرف دیگر قرارداد منعقد کنند. انعقاد این قرارداد مخالفت غرب، بویژه کرۀ جنوبی را بدنبال داشت. به همین علت، وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که این قرارداد علیه کرۀ جنوبی یا کشورهای دیگر نیست. این قرارداد “نوعی اخطار” برای آنهائی است که قصد دارند مشکلات خود را در منطقه از طریق نظامی حل کنند. به گفته دیپلمات روس ” آندری رودنکا “، منشاء اصلی تشنج ها در منطقه شمال شرق آسیا، سیاست های ایالات متحد آمریکا است که با سوء استفاده از تشنج ها در شبه جزیرۀ کره، حضور نظامی خود را در منطقه گسترش می دهد. هدف این سیاست ها مقابله با چین و روسیه است.
البته واضح است که انعقاد این قرارداد در کنار پیمان های بریکس و شانگهای و دیگر فعل و انفعالات در منطقه، در چارچوب تقابل دو بلوک سرمایه داری بخاطر سهم هر یک در بازار، منابع زیرزمینی، راه های حمل و نقل و موارد مشابه دیگر قرار می گیرد – بلوک غرب به رهبری آمریکا و اروپا از یکطرف و بلوک روسیه و چین از طرف دیگر.
در رابطه با ایران باید به این موارد توجه کرد. روز 23 اکتبر 2024، در جریان اجلاس سران کشورهای عضو پیمان بریکس، در شهر کازان در روسیه، دیداری رسمی میان مقامهای دولت روسیه به رهبری پوتین و مقامهای ایرانی به رهبری پزشکیان برگزار شد. در این دیدار، پس از گفتگوها و مذاکره ها، قراردادهائی به امضاء رسید. پوتین طی سخنان خود به ساخت نیروگاه های اتمی شماره 2 و 3 در بوشهر و همچنین تکمیل خط راه آهن شمال به جنوب تأکید کرد و همچنین آن را جزو وظایف روسیه اعلام نمود.
اما موضوع مهمتر و بسیار جالب توجه، سخنان پوتین در رابطه با انعقاد قراردادی در آیندۀ نزدیک میان دو دولت بود. پوتین گفت که بزودی ما با ایران در مراسمی شکوهمند، قراردادی در مورد « همکاری های استراتژیک همه جانبه » به امضاء خواهیم رساند.
روز 31 اکتبر، در اجلاس عمومی دومین کنفرانس بین المللی درباره امنیت آورآسیا، در شهر مینسک پایتخت جمهوری بلاروس، سرگی لاوروف وزیر خارجه دولت روسیه در بارۀ جنبه های نظامیِ قرارداد « همکاری های استراتژیک همه جانبه » میان دولت های روسیه و ایران مورد سئوال قرار گرفت..
لاوروف پاسخ داد: « توافقنامه مشارکت با ایران شامل مسائل دفاعی نیز می شود».
سرگی لاوروف سپس توضیح داد که در آیندۀ نزدیک، مسکو و تهران یک قرارداد به روز شده امضاء خواهند کرد. در این سند به مسائل دفاعی و امنیتی توجه ویژه ای خواهد شد. لاوروف تأکید کرد که طرفین قصد دارند در راستای منافع دو طرف در زمینۀ امنیت و صلح در سطح منطقهای و جهانی همکاری های نزدیک تری داشته باشند.
این همان فرمولبندی قرارداد مابین دولت های روسیه و کرۀ شمالی است.