فرقه دموکرات آذربایجان فرقه دموکرات آذربایجانبررسی هشدار انجمن علمی روانپزشکان ایران درباره اجرای علنی احکام اعدام؛ نتایج یک پژوهش نشان میدهد ۵۲ درصد کودکان شاهد اعدام در ملأعام دچار اختلال پس از ضربهای میشوند. اجرای حکم اعدام در ملأعام نهتنها بازدارنده نیست، بلکه روی جمعیت عمومی، بهویژه کودکان تاثیری منفی دارد. حتی مواردی جدی از استرس پس از سانحه در کشورهای دیگر ازجمله ایران گزارش شده است….
سارا سبزی، نسیم سلطانبیگی: جمعیت اطراف محل اجرای حکم اعدام محکوم، حلقه زده و صدها چشم منتظر است چهارپایه اعدام از زیر پای او کشیده شود. حکم که اجرا میشود، دستها برای کفزدن بالا میرود؛ تصویری از صبح روز ۲۸ مردادماه امسال در بیرم فارس. دو روز بعد از آن، تصویری مشابه در کردکوی گلستان ساخته میشود و آن جمعیت بزرگ، اجرای حکم اعدام در ملأعام را با تشویقهای تمامنشدنی تایید میکنند. با فاصلهای کوتاه، یک تصویر سلفی با جنازه بهدارآویخته و حضور کودکان در صحنه اعدام، منتشر و کمکم اعتراضها آغاز میشود.
اجرای دو حکم اعدام در ملأعام در کردکوی گلستان و بیرم فارس به فاصله دو روز، بازتاب چندانی در شبکههای اجتماعی نداشت اما رسانهها، هرچند اندک به آن واکنش نشان دادند. این تصمیم در شرایطی صورت گرفت که اجرای حکم اعدام در انظار عمومی مدتها متوقف مانده بود و اعدام تنها پشت درهای بسته زندانها انجام میشد. نتایج یک بررسی نشان میدهد آمار اعدامهای سال ۲۰۲۴ در ایران در مقایسه با سال قبل از آن یعنی سال ۲۰۲۳ افزایش ۱۷ درصدی داشته است. از ۹۷۵ اعدام اجرا شده در سال ۲۰۲۴، چهار مورد اجرای اعدام در ملأعام و ۳۱ مورد، اعدام زنان بوده است که این میزان بالاترین رقم در ۱۷ سال گذشته در ایران است.
تا پنجم شهریورماه امسال، سه مورد اعدام در ملأعام در کشور اجرا و رسانهای شده است. غیر از موارد اجرای این احکام، پروندههای دیگری هم در صف قرار دارند: ۱۱ مردادماه امسال وکیل پرونده قتل الهه حسیننژاد اعلام کرد که دادگاه کیفری تهران حکم قصاص قاتل الهه حسیننژاد را اعدام در ملأعام صادر کرده است.
حالا با شروع دوباره این نوع از مجازات، هشدارهایی از سوی حقوقدانها و جامعه روانپزشکان به گوش میرسد. وحید شریعت، رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران در نامه اخیر خود به رئیس قوه قضاییه نسبت به تبعات اجرای مجازات مرگ در ملأعام هشدار داده است.
او در این نامه که سوم شهریورماه امسال خطاب به غلامحسین محسنیاژهای نوشته شده، از تاثیرات منفی این مجازات بر کودکان و کاهش اعتماد عمومی گفته و درخواست توقف آن را مطرح کرده است. شریعت در این نامه نوشته است: «براساس شواهد علمی معتبر، اجرای مجازات مرگ در ملأعام نهتنها تأثیر پایدار و اثباتشدهای بر کاهش جرم ندارد، بلکه باعث پیامدهای منفی روانی و اجتماعی بر جامعه و شهروندان میشود که افزایش بالقوه خشونت از آنجمله است. طبق برخی پژوهشها پس از اجرای اعدام، میزان ارتکاب قتل در جوامع مورد بررسی بهطور موقت افزایش یافته است.
ازسویی این شیوه، تأثیر منفی بر تماشاگران بهویژه کودکان دارد. مشاهدهی مستقیم چنین صحنههایی میتواند منجر به آسیبهای روانی جدی ازجمله اختلال استرس پس از سانحه، یا بروز رفتارهای تقلیدی ناخواسته شود. ازسویدیگر، بیم داریم این سنخ اقدامها، آسیب جدی به همبستگی اجتماعی وارد نماید. نمایش خشونت در فضای عمومی میتواند اعتماد شهروندان به نهادهای حاکمیتی را کاهش داده و احساس تحقیر جمعی ایجاد کند. مهمترین نکته آن است که آسیبهای چنین اقدامی به افراد مشاهدهگر در صحنه محدود نمیماند و فراتر از آن، برخی که ممکن است تصویرهای ضبطشده را تماشا میکنند را هم شامل شود. با لحاظ موارد فوق تاکید جدی داریم، این رویه با تدبیر جنابعالی، امر گردد که متوقف شود.»
نتایج پژوهش اختلال پس از استرس ضربهای (پی.تی.اس.دی) در دانشآموزان دبستانی شاهد به دارآویختن یک مجرم) نشان میدهد تماشای صحنه به دارآویختن میتواند سبب بروز علایم این اختلال در حد متوسط تا شدید در کودکان شود. این پژوهش در سال ۱۳۸۱ توسط عباس عطاری، سعیده دشتی و معصومه محمودی انجام و در نشریه مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران در سال ۱۳۸۵ منتشر شد.
این پژوهش با هدف بررسی علایم اختلال پس از استرس ضربهای در دانشآموزان یک دبستان پسرانه شهر اصفهان که شاهد مراسم به دار آویخته شدن یک مجرم بودند، اجرا شد. مراسم اعدام طی حدود دو ساعت در کنار آن مدرسه و در ساعتهای بعدازظهر انجام شده بود. طی این مدت بیشتر دانشآموزان شاهد این مراسم بودند.
۲۰۰ دانشآموز شیفت عصر این مدرسه که شاهد اجرای حکم اعدام بودند در این مطالعه حضور داشتند. نتایج این مطالعه نشان میدهد که ۵۲ درصد افراد دچار علایمی از اختلال پس از ضربهای بودند، ۴۳درصد دچار تجربه دوباره (یادآوری مکرر حادثه، واکنشهای فیزیولوژیک شدید در مواجهه با عوامل به خاطرآورنده حادثه، کابوس و رویاهای مرتبط با حادثه، عمل یا احساس بهگونهای که انگار واقعه تکرار میشود و ناراحتی شدید روانی در مواجهه با عوامل بهیادآورنده حادثه)، ۳۱ درصد افزایش برانگیختگی (تحریکپذیری یا خشم، گوش به زنگ بودن، افزایش واکنش از جا پریدن، اختلال در تمرکز و خواب) و ۱۲ درصد رفتارهای اجتنابی شدند.
ادامه مطلب در هممیهن