فرقه دموکرات آذربایجان فرقه دموکرات آذربایجانسازمان حقوق بشری ههنگاو در گزارشی که روز یکشنبه ۸ تیر منتشر کرد، به تشدید سرکوبهای امنیتی پس از آتشبس میان ایران اسرائیل، بهویژه تشدید سرکوب و بازداشتها در کردستان، اشاره کرد….
در این گزارش آمده است که در پی آغاز جنگ میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل، موجی از سرکوب و بازداشتهای سراسری در ایران آغاز شده که پیامدهای آن بهویژه در کُردستان چشمگیر بوده است، بهگونهای که شهرهای کُردستان سهم قابلتوجهی در بازداشتهای گسترده، اعدامهای سیاسی، قتلهای حکومتی، و نظامیسازی شهرها دارند. طی روزهای گذشته بیش از ۳۰۰ شهروند کُرد بازداشت شدهاند که یکی از آنها زیر شکنجه کشته شده است. همچنین، یک کودک و یک جوان نیز بهدست نیروهای امنیتی ایران کشته شده و سه زندانی سیاسی کُرد نیز اعدام شدهاند.
سازمان حقوق بشری ههنگاو در این گزارش با استناد به دادههای میدانی و مستندات دقیق بە بازتاب جنبههای گوناگون این سرکوب در کُردستان، از جمله بازداشت صدها شهروند، شکنجه، قتل در بازداشت، اعدامهای فراقضایی، اشغال نظامی فضاهای عمومی، و ملیتاریزە کردن شهرهای کُردستان میپردازد.
موج گسترده بازداشتها در شهرهای کُردستان
بر اساس مستندات ههنگاو، بیش از ۳۰۰ نفر در شهرهای کُردستان بازداشت شدهاند که در میان آنها شمار زیادی زن و دختر نوجوان، از جمله دستکم ۱۸ دختر زیر ۱۸ سال در مهاباد، و ۶ زن در قصرشیرین دیده میشوند.
به نوشتهٔ ههنگاو، «تا زمان تنظیم این گزارش، هویت ۶۹ نفر از بازداشتشدگان برای ههنگاو احراز شده است.» این عده در شهرهای استانهای آذربایجان غربی، استان کردستان، استان کرمانشاه، و استان لرستان بازداشت شدهاند.
قتلهای حکومتی زیر شکنجه و تیراندازی مستقیم
در جریان سرکوبها، قتل چند شهروند کُرد، از جمله یک کودک ۹ ماهه، بهدست نیروهای سپاه ثبت شده است که ههنگاو هویت سه نفر از آنها را احراز کرده است. سرمد سجادی، کودک ۹ ماهه، اهل مریوان، روز ۳۰ خرداد ۱۴۰۴ در این شهر بر اثر ترکش پدافند سپاه کشته شد.
اعدام و ناپدیدسازی شهروندان کُرد
سه زندانی سیاسی کُرد به نامهای آزاد شجاعی، ادریس آلی (هر دو اهل سردشت) و رسول احمد رسول (اهل سلیمانیه در اقلیم کُردستان عراق)، روز چهارشنبه ۴ تیر ۱۴۰۴ (۲۵ ژوئن ۲۰۲۵)، بهاتهام جاسوسی برای اسرائیل در زندان ارومیه اعدام شدند.
این اعدامها بدون اطلاع قبلی و بهصورت مخفیانه اجرا شد و خانوادهها از حق ملاقات آخر، دریافت پیکر فرزندانشان، و برگزاری مراسم سوگواری محروم ماندند.
ملیتاریزه کردن کُردستان و نظامیسازی فضاهای عمومی
ههنگاو پیشتر در گزارشهای اختصاصیاش از نظامیسازی گسترده، ملیتاریزه شدن، و انتقال ادوات جنگی به مناطق و شهرهای کُردستان خبر دادە بود، ازجمله استقرار توپخانه در کوهستان گزن باینگان از توابع شهرستان پاوە و گسیل کاروانهای نظامی به بوکان؛ استقرار نیروهای امنیتی در ساختمانهای آموزشی سردشت، مانند دبستان دخترانه کوثر؛ تبدیل کردن اطراف بیمارستان فارابی کرمانشاه به محل دپوی پرتابههای جنگی، اقدامی که استفاده از سپر انسانی و جنایت جنگی شناخته شده است. بازرسی گسترده و خشونتآمیز تلفنهای همراه و خودروها در مهاباد و بازداشت شهروندان.
فشارها بر سربازان وظیفه نیز بسیار افزایش یافته و سپاه پاسداران و ارتش سربازان را تهدید کردهاند که در صورت ترک پادگان یا فرار از خدمت، با مجازاتهایی چون اعدام یا احکام سنگین قضایی مواجه خواهند شد.
سازمان حقوق بشری ههنگاو ضمن محکوم کردن سرکوب گستردهٔ مردم کُرد، از جامعهٔ جهانی، نهادهای بینالمللی، و همهٔ سازمانهای حقوق بشری خواستار واکنش فوری، انجام تحقیقات مستقل، و ملزم کردن مقامات جمهوری اسلامی ایران به پاسخگویی در قبال نقض حقوق بشر در کُردستان شده است.
سازمان حقوق بشری ههنگاو سازمان مردمنهاد کردستان ایران مستقر در نروژ است که مجموعهای از فعالان حقوق بشر کردستان در سال ۲۰۱۶ آن را با هدف گزارش دادن موارد نقض حقوق بشر بر ضد کردهای ایران ایجاد کردند. ههنگاو فعالیت حقوق بشری خود را از اوایل سال ۲۰۲۳ به سراسر ایران گسترش داده است. ههنگاو در زبان کُردی به معنای قدم است. (نقل از ویکیپدیا)