فرقه دموکرات آذربایجان فرقه دموکرات آذربایجانموجی از واکنش‌های سیاسی، رسانه‌ای و مردمی در داخل و خارج از ایران در پی برگزاری مراسم حکومتی با عنوان “اجتماع علویان” در روزهای آغازین نوروز ۱۴۰۴ در ارومیه به راه افتاده است؛ تجمعی که با شعارهای مذهبی، قومی و برخی رفتارهای جنجالی همراه بوده است….
طبق گزارش های اعلام شده، این تجمع که با فراخوان محمد خلیل‌پور، رئیس روحانی شورای شهر ارومیه، و حضور افرادی چون نادر قاضی‌پور، نماینده سابق ارومیه در مجلس، برگزار شد، با شعارهایی از جمله “یا حیدر حیدر” و نیز برخی شعارهای تند قومیتی علیه شهروندان کُرد همراه بود.
شرکت‌کنندگان در این تجمع با چوب‌دستی‌هایی شبیه به هم در دست و تصاویر روحانیون محلی در این تجمع حاضر شدند.
فراخوان برای این تجمع از سوی رئیس شورای شهر ارومیه، پس از آن صورت گرفت که شهروندان کُرد منطقه یک روز پیشتر جشن نوروز را در تجمعی همراه با پایکوبی در ارومیه برگزار کرده بودند که همزمانی آن با ۲۱ ماه رمضان، روایت ضربت خوردن امام اول شیعیان،که واکنش منفی محمد خلیل‌پور، رئیس شورای شهر ارومیه، را درپی داشت.
درپی این تجمع، واکنش‌های دوگانه‌ای به آن آغاز شد. فعالان مدنی و رسانه‌های مستقل، تجمع دوم فروردین افراد حکومتی را بخشی از سناریوی تکراری “تفرقه بینداز و حکومت کن” دانستند.
رسانه‌هایی مانند کُردپرس، “رفتار توهین‌آمیز” گروهی از شرکت‌کنندگان[…] هدایت‌شده توسط برخی نهادهای امنیتی دانستند.
برخی از رسانه‌های داخلی با گرایش‌های معتدل نیز نسبت به این حواشی هشدار دادند. وب‌سایت “انتخاب” در گزارشی تحلیلی نوشت: “همزمان با برگزاری مراسم نوروز توسط برخی شهروندان در ارومیه، چهره‌ای به نام خلیل‌پور رئیس پرحاشیه شورای شهر با فراخوان تجمع عزاداری، موجب نفوذ عناصر [افراطی] شد.”
پلیس آذربایجان غربی ضمن تأکید بر “غیرسیاسی بودن” این مراسم، از بازداشت فردی خبر داد که در حاشیهٔ مراسم به “توهین و تحریک” علیه اقوام دیگر پرداخته بود. همزمان، نمایندگان کُرد و اهل سنت ارومیه در مجلس خواستار برخورد با عوامل مخالف با همزیستی مسالمت‌آمیز در این شهر شدند.
از سوی دیگر، نمایندگان ارومیه در مجلس نیز موضع گرفتند. حاکم ممکان، نماینده کُرد زبان ارومیه که خود در مراسم “شب قدر” شرکت کرده بود، طی تذکری علنی در مجلس، حوادث رخ‌داده را “هنجارشکنی” نامید و آن را “تلاش ناکام دشمن برای ایجاد تفرقه” توصیف کرد و خواستار “برخورد قاطع با وحدت‌شکنان و برهم‌زنندگان امنیت در ارومیه” شد.
همچنین شهین جهانگیری، دیگر نمایندهٔ ارومیه از اهل سنت، ضمن محکومیت شعارهای “تفرقه‌آمیز”، بر “همبستگی آذری و کُرد” در استان آذربایجان غربی تأکید کرد.
برخی چهره‌های سیاسی داخلی نیز به این رویداد واکنش نشان دادند. آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات ایران، در پیامی بر ضرورت هشیاری در برابر ملی‌گرایی افراطی […] تأکید کرد. او نوشت: “ما ملت بزرگ ایران هستیم و ایران متعلق به همه ایرانیان است. آن‌ها که به دنبال فروپاشی و تجزیه ایران هستند، خواب‌های خطرناکی برای کشور دیده‌اند.”
در شبکه‌های اجتماعی، بسیاری از کاربران نسبت به افزایش فضای “تنش‌آلود” در کشور هشدار داده و خواهان ایستادگی در برابر افراطی‌گرایی شدند. همزمان، تحلیلگران سیاسی نیز تأکید کردند که ارومیه، شهری با بافتی متنوع و چندفرهنگی، نمی‌تواند “محل تاخت‌وتاز پروژه‌های قومی و امنیتی” حکومتی باشد.
در همین حال وب‌سایت فارسی خبرگزاری آناتولی ترکیه این گردهمایی حکومتی را “تجمع گستردهٔ مردم ارومیه در تاکید بر هویت[آذربایجانی] این شهر” توصیف کرد و بدون ارائه شواهدی مدعی شد که این تجمع “با یورش نیروهای امنیتی مواجه شد… و نیروهای امنیتی از ساعات اولیهٔ صبح امروز (دوم فروردین) با حضور گسترده در خیابان‌های ارومیه، اقدام به متفرق کردن مردم با استفاده از ماشین‌های آب‌پاش کردند.”
رسانه‌های باکو، ازجمله سایت خبری “آخار”، نیز در خبررسانی خود با حمله به برگزارکنندگان جشن نوروز کُردهای ارومیه، مدعی “سرکوب و حمله یگان‌های ویژه به تظاهرات صد هزار نفری ملت آذربایجان” شدند. این رسانه‌ها نیز شواهدی برای مدعای خود ارائه ندادند.
با توجه به حادثه ایجاد شده ،در اوضاع‌واحوالی بسیار بغرنج و حساس از حیات میهن‌مان و همچنین تحول‌هایی مهم در ماه‌های اخیر در منطقه وجهان، باید در برابر تفرقه افکنان ایستاد و توطئه های رژیم ظالم و تاریک‌اندیش حاکم را افشا و خنثی کرد. باید جلو هرگونە تحرکات نژادپرستانۀ را گرفت و تا حد توان برای آگاە ساختن مردم خویش و افشای نیات شوم و پلید رژیم ولایی و مزدوران بومی آن دریغ نورزند. رژیم برای دامن زدن به اختلاف های قومی و ایجاد آشوب و تفرقە میان هم‌میهنان کُرد و آذری کە پیشتر نیز تجربۀ تلخی در این خصوص داشتەاند، به هر حیله ای متوسل می شود! در این راستا متضرر اصلی تنها دو خلق آذری و کُرد خواهد بود.
مبارزه امروز خلق‌های میهن‌مان و حزب‌ها و سازمان‌های مترقی‌شان با جمهوری اسلامی ایران، در اوضاع بسیار حساس و دشوار چه از نظر داخلی و چه از منظر بین‌المللی در جریان است، و از این روی، ارایه سیاست و راه‌کارهایی که تأمین کننده منافع و مصالح همه خلق‌های ایران باشد، از اهمیتی اساسی برخوردار است. سیاست‌های عمیقاً ارتجاعی و ضد مردمی حکومت اسلامی بر ضد خلق‌های میهن و سرکوب خشن خواست به‌حق آن‌ها، زمینه‌ساز شدت پیدا کردن درگیری‌های قومی و یاری دهنده سیاست‌های ضد مردمی رژیم است. امروزه خلق‌های آذری، کُرد، مانند دیگر خلق ها، در جای جای میهن ما زیر شدیدترین سیاست‌های سرکوب‌گرانه، تحقیر ملی، و محروم بودن از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی هستند. باید هوشیار بود و هرگونه دسیسه ها را خنثی کرد. ضمن دفاع پیگیر از استقرار جمهوری ملی و دمکراتیک و تأمین کامل حقوق ملی، فرهنگی، سیاسی، و اقتصادی خلق‌های ایران، درعین‌حال بر این اعتقاد بود که تأمین منافع کوتاه و دراز مدت خلق‌های میهن ما نه در گسست از میهنی واحد، بلکه در چارچوب ایرانی آزاد، مستقل، و دموکراتیک امکان‌پذیر است.