به علت حمایت بی دریغ رژیم جمهوری اسلامی از منافع غارتگرانه وابستگان خودی در عرصه صنعت و کشاورزی، فجایع زیستمحیطی و پیامدهای مخرب آن با شتاب بیشتری گسترش مییابد و زندگی میلیونها ایرانی دشوارتر خواهد شد.
همانند استانهای دیگر در کشورمان ایران، یکی از دشواریهای حیاتی سالهای اخیر در آذربایجان گسترش هرچه بیشتر فاجعۀ کمآبی است که هم شامل آب آشامیدنی سالم و هم آب کشاورزی میشود. روزی نیست که کارشناسان و محققان دراینباره هشدار ندهند یا فعالان محیط زیست خطر را بهطور جدی یادآور نشوند. خبرها و گزارشها و تحلیلها دربارهٔ مسئلۀ کمآبی، خشکسالی و تخریب محیط زیست بشکل دائمی در صفحههای اکثر روزنامهها و سایتها و خبرگزاریهای مجاز کشور دیده میشود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا در تاریخ ۱۷ آذر ماه ۱۴۰۳، اکبر باقری، مدیرعامل شرکت آب منطقهای زنجان، میانگین سدسازی در زنجان را نسبت به دیگر استانهای همجوار بسیار پایین دانسته و گفته است: “در آینده استان زنجان به شدت نیازمند تکمیل طرحهای نیمه تمام آبی خواهد بود.” آخرین دادههای رسمی شرکت مدیریت منابع آب نشان میدهد که میزان پُرشدگی سدهای کشور ۴۰ درصد است. ولی برخی از شهرها وضعیت بحرانیتری دارند. زنجان و دیگر شهرهای بزرگ در آذربایجان با جمعیتی رو بهافزایش، نیاز به منابع آبی بیشتری دارند. با توجه به کمآبی و میزان ناکافی بارندگیها در سالهای اخیر، وضعیت منابع آب در آذربایجان بسیار وخیم خواهد شد. سطح آب در سدهای آذربایجان به اندازهای کاهش یافته که بخشی از کف برخی از این سد ها به وضوح دیده میشود. در استان زنجان ۴ سد به نامهای تهم، تالوار، کینهورس و گلابر در حال بهرهبرداری است. سد تهم تأمین کننده آب شرب شهر زنجان است. در حالیکه حجم کل مخزن این سد حدود ۸۴ میلیون مترمکعب است، هم اکنون فقط حدود ۱۶ میلیون مترمکعب آب دارد. سد تالوار که در مرز بین سه استان زنجان، کردستان و همدان احداث شده و حجم مخزن آن ۵۰۰ میلیون مترمکعب است، هم اکنون فقط حدود ۹۱ میلیون مترمکعب آب دارد. سد گلابر که با حجم مخزن ۱۱۶ میلیون مترمکعب در شهرستان ایجرود ساخته شده، تأمینکننده آب برای مصرف در صنایع و کشاورزی این شهرستان خواهد بود. اکبر باقری توضیح میدهد که: ” با توجه به وضعیت بارشها، سدهای استان به نسبت سالهای قبل آورد کمی داشتند. سد کینهورس نیز از این قاعده مستثنی نیست. بهطوریکه مخزن ۱۶ میلیون مترمکعبی سد کینه ورس هم اکنون حدود ۲.۵ میلیون مترمکعب آب دارد” . برپایۀ گزارش های انتشار یافته، بسیاری از سدهای تأمین آب آشامیدنی و بندهای ذخیره آب کشاورزی در این استان، در وضعیت بحرانی قرار دارند. بر اساس گزارش خبرگزاری ایسنا، میزان آب موجود در سد تهم زنجان در مقایسه با زمان مشابه در سال آبی پارسال، ۵۶ درصد کاهش را نشان میدهد. میزان ذخیره شده آب در این سد هم اکنون ۱۶ درصد ظرفیت آن است.
باقری با تاًکید بر وضعیت نگرانکننده سفرههای آب زیرزمینی استان، اظهار کرد: بیش از ۱۶ هزار حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق در استان فعال است که با توجه به تخلیه سالانه حدود ۸۷۵ میلیون مترمکعب آب در سال از این چاهها، میتوان به وابستگی مصارف استان به سفرههای آب زیرزمینی پی برد.
چنیین نمونههائی از تخریب و سوءِمدیریت که نتیجه آن چیزی جز کاهش آبهای زیرزمینی نیست، منبع ارزشمند آب و شرایط زیست انسانها را رو بهنابودی میبرد. رفع این مشکل مستلزم فعالیت علمی و تدوین برنامههای استراتژک و کوشش هرچه بیشتر برای حفاظت از محیط زیست و بهویژه آبهای زیرزمینی است. ولی متاسفانه در کشور ما، بهعلت نبودن سیاست موثر حکومتی برای حفظ محیط زیست و نیز عدم شرایط مناسب برای مبارزه فعالان مستقل حفظ محیط زیست از یکطرف و از طرف دیگر به علت حمایت بی دریغ رژیم جمهوری اسلامی از منافع غارتگرانه وابستگان خودی در عرصه صنعت و کشاورزی، فجایع زیستمحیطی و پیامدهای مخرب آن با شتاب بیشتری گسترش مییابد و زندگی میلیونها ایرانی دشوارتر خواهد شد. رژیم جمهوری اسلامی در ۴۵ سال گذشته نشان داده است که با ادامۀ حاکمیت ولایت فقیه نمیتوان به بهبود مدیریت و حفاظت از منابع زیرزمینی آب در ایران امیدوار بود.